Kunst op de Basis
De vliegbasis zit in een transitiefase. Er wordt hard gewerkt aan de toekomstige inrichting, maar het gebied is nog niet klaar voor openstelling voor publiek. Een interessante periode voor kunstenaars om mee te denken over ruimtelijke oplossingen en het zichtbaar maken van cultureel erfgoed, zegt Ella Derksen, programmaleider Kunst op de Basis, van het CBK Utrecht.
‘Kunstenaars kijken op een andere manier naar projecten, dan beleidsmakers. Voor Vliegbasis Soesterberg wordt veel beleid ontwikkeld en uitgevoerd. Het is interessant om daar als kunstenaar in een vroeg stadium bij betrokken te worden. Wij maken kunst in relatie tot die beleidsontwikkeling’, aldus Ella. De provincie Utrecht, eigenaar van Vliegbasis Soesterberg, vroeg het Centrum voor Beeldende Kunst Utrecht (CBK Utrecht) om het verhaal van Vliegbasis Soesterberg zichtbaar te maken. Het CBK Utrecht kreeg twee jaar geleden, samen met de stichting Vrede van Utrecht en Stichting Kunst Openbare Ruimte, de opdracht voor Kunst op de Basis.
Een van de spannende dingen aan de kunstwerken die gemaakt worden in opdracht voor Kunst op de Basis is dat ze verborgen zijn. Je ziet ze pas tijdens een rondleiding over Vliegbasis Soesterberg. Ella: ‘De kunstenaars mogen alleen gebruik maken van de objecten die al in het landschap staan. Ze krijgen een bijzondere locatie toegewezen en een individuele opdracht mee. Alle kunstenaars moeten iets creëren dat de relatie met het verleden, het landschap of de toekomst van het gebied zichtbaar maakt. Op die manier vertelt een kunstwerk het cultuurhistorische verhaal van een plek.’
Ella: ‘Momenteel wordt er gewerkt aan een ‘National Field Library’ (veld bibliotheek) van Henrik Håkansson in een oude koepelbunker. Deze voormalige schuilplaats wordt omgetoverd tot een observatieplaats. Het is een plaats waar je boeken kunt raadplegen over de dieren en planten op Vliegbasis Soesterberg en vanuit waar je het gebied kan observeren. Op die manier breng je het gesprek over de ontwikkeling van bunker naar natuur op gang en ervaar je de transitie van militair verleden naar het heden en de toekomst.’
Kunstenares Sanja Medic kreeg de opdracht om een kunstwerk te maken in een van de oude munitiebunkers (foto). Sanja: ‘In de bunker voel je je volledig afgesloten. Mijn eerste neiging was om dit bouwwerk tot leven te roepen. Ik ben opzoek gegaan naar de manier waarop ik beweging in de ruimte kon krijgen.’ Ze wilde een verbinding met de bestaande ruimte maken en tegelijkertijd een passage waar je doorheen kan wandelen. Sanja: ‘Ik werk vaak met het thema ruimte en tijd en voor dit kunstwerk heb ik die ene seconde genomen waarin een straaljager naar benden duikelt en telkens om zijn eigen as spint. Die seconde heb ik vertraagd en vertaald in dertien panelen, die een doorgang vormen. Op die manier ervaar je een beweging in de ruimte.’
Inmiddels zijn er twee kunstwerken gerealiseerd, de National Field Library is gereed in oktober en aan de vierde wordt momenteel hard gewerkt . De kunstwerken worden allemaal semi-permanent geïnstalleerd. In 2013 zullen zeven kunstwerken te bewonderen zien tijdens het Festival de Basis.
Foto: Wout Hoogendijk
Gepubliceerd op 11 jul 2012
